Czy poprawnie wymawiasz nazwę firmy z jabłuszkiem w logo? Niby proste słowo apple a ja notorycznie słyszę ludzi mówiących „ejpel”. Równie dużo problemów nastręczają inne, z pozoru łatwe słowa, jak since, heart, women, clever czy father. Niepoprawana wymowa zdarza się osobom na całkiem wysokich poziomach zaawansowania. Zajrzyj do artykułu i sprawdź, czy nie robisz któregoś z popularnych błędów i zobacz jak można radzić sobie z wymową angielską.
Tych, którzy twierdzą, że język angielski jest banalnie prosty mam zawsze ochotę zapytać jak by przeczytali słówka: gaol, erroneous, aubergine czy conscientious. Jednak nie trzeba od razu sięgać po trudne słówka. Okazuje się, że najprostsze wyrażenia sprawiają sporo trudności. Oto wyrazy, które najczęściej słyszę, wraz z niepoprawną wymową w nawiasie:
apple (ejpel)
since (sajns)
clever (kliwer)
tired (tajred)
spelling (spiling)
heart (hert)
verb (łerb)
women (łumen)
father (fater)
cause (całz)
I jeszcze coś z wyższej półki:
determined (determinejted)
organize (organizejt)
actually (akcziuali)
Nie mówiąc już o kategorii “o rany nie wiem jak to powiedzieć!” 🙂
No dobrze, ale z błędów nie powinno się śmiać, bo skoro się uczymy, to naturalne, że robimy błędy. Nad błędami należy pracować. Co można zatem zrobić?
Czy istnieją zasady wymowy angielskiej?
Tak, istnieją, ale nie są tak ogólne, jak w innych językach. Weź do ręki słownik języka włoskiego, francuskiego czy niemieckiego. We wstępie zobaczysz omówienie zasad wymowy różnych liter, zwykłych, czy z ogonkami, kreseczkami lub kropeczkami na górze oraz zlepek liter. Po przyswojeniu tych zasad można będzie przeczytać wszystko w danym języku. Dlatego w takich słownikach obok wyrazu nie ujrzysz żadnych dziwnych znaków fonetycznych. Jedynym słownikiem (jaki znam), w którym pojawia się zapis wymowy, jest słownik języka angielskiego.
Jeśli już uczysz się angielskiego, to zapewne wiesz, że te same połączenia literowe w zależności od wyrazu mogą być czytane zupełnie inaczej. Na przykład „ea” w wyrazie clear brzmi zupełnie inaczej, niż w wyrazie heart. Z kolei zupełnie inne zestawienia literowe mogą być czytane w ten sam sposób, np. wyrazy dawn, door i daughter mają w sobie ten sam dźwięk – długie „o”.
Można powiedzieć, że w angielskim nie ma uniwersalnych zasad, że np. „oo” zawsze czyta się jak długie „o” z wyrazu door. Inaczej brzmi ono w wyrazie good a jeszcze inaczej w słowie flood. Jednak jest trochę pomniejszych regułek, które bardzo mogą ułatwić życie. Na przykład warto sobie zapamiętać, że literę „v” czytamy jak polskie „w’. Zawsze! Tym sposobem wyeliminowaliśmy już jeden błąd wymowy z naszej listy 🙂
Gdzie szukać informacji o zasadach wymowy angielskiej
Nauczyciel na zajęciach może poprawić twoją wymowę, uświadomić ci dlaczego robisz dany błąd, poćwiczyć wymowę, ale o ile nie uczestniczysz w specjalnym kursie nastawionym jedynie na wymowę, nie oczekuj, że przez wszystkie lekcje będziesz się skupiać tylko na tym problemie.
Musisz zatem popracować sam. Jest jednak trochę rzeczy, które ci w tym pomoże. Na początek możesz sobie kupić podręcznik wymowy angielskiej z wyjaśnieniami, ćwiczeniami i płytą. Takich pozycji jest dość sporo na rynku, więc łatwo wybrać to, co ci najlepiej pasuje zarówno pod względem treści, jak i ceny.
Z takiego podręcznika dowiesz się o wspomnianych wyżej regułkach i zasadach występujących w wymowie angielskiej, usłyszysz jak wymawiać poszczególne dźwięki, jaka jest między nimi różnica, a przykłady i ćwiczenia uświadomią ci, gdzie i dlaczego robisz błędy.
Jak uczyć się angielskiej wymowy
Po pierwsze musisz uczyć się wymowy na głos. Kiedy mówisz coś sobie w myślach, to brzmisz niemal jak native speaker, wszystko wychodzi gładko, masz piękny akcent, słowa nie stanowią większej trudności. W tym problem. W myślach prześlizgujesz się po problematycznych rzeczach, nie dostrzegasz ich. Jednak, kiedy masz wypowiedzieć te same rzeczy na głos, nagle okazuje się, że bąkasz, stękasz, zamiast pięknego akcentu pada monotonna rąbanka a do tego niektórych wyrazów po prostu nie jesteś w stanie wymówić.
Po drugie będzie ci potrzebna modelowa wymowa. Taki model może zademonstrować nauczyciel, ale możesz też skorzystać z plików dźwiękowych w słownikach elektronicznych. Odtwarzasz wyraz i powtarzasz. Możesz też nagrać się na telefonie i porównać swoją wersję z oryginałem. Jeśli masz podręczniki do nauki angielskiego, to masz nagrania audio i wideo. Do tego często znajdziesz audio skrypty z tekstem nagrania. Mając takie pomoce możesz pracować na różne sposoby:
- słuchasz nagrania i jednocześnie śledzisz tekst aby nauczyć się wymowy i intonacji
- słuchasz nagrania i jednocześnie czytasz tekst na głos tak aby twoja wersja jak najbardziej pokryła się z oryginałem
- po odsłuchaniu nagrania czytasz tekst na głos i nagrywasz to na telefonie a potem porównujesz swoją wersję z oryginałem. Jeśli pojawiają się duże różnice, zaznaczasz problematyczne słówka i dokładnie sprawdzasz w słowniku wymowę
- odtwarzasz nagranie zatrzymując co jakiś czas i powtarzając ze słuchu, już bez skryptu
Podobne techniki możesz zastosować korzystając z nagrań audio i wideo dostępnych w Internecie – klipów z serwisu TED, YouTube czy podcastów.
Czy muszę znać symbole fonetyczne?
Niektórzy pytają czy symbole fonetyczne mają jeszcze jakiś sens, kiedy każdy porządny słownik elektroniczny umożliwia odsłuchanie wyrazu. Moim zdaniem zapis fonetyczny jest bardzo pomocny. Nie każdy jest w stanie wszystko dobrze usłyszeć. Okazuje się, że dużo ludzi nie słyszy różnic w dźwiękach albo mimo odsłuchiwania po kilkanaście razy nadal robi ten sam błąd.
Symbole fonetyczne wyglądają cudacznie i nawet jeśli przypominają znane nam litery, to użyta czcionka jest jakaś dziwna. Nie bez powodu. Ma to ci uświadomić, że w języku angielskim występują zupełnie inne dźwięki, niż w twojej ojczystej mowie. Nie musisz pięknie pisać tych znaczków. Ważne aby z grubsza przypominały oryginał. Nikt nie będzie ci kazał pisać tekstów tym alfabetem. Zapis jest tylko dla twojej informacji, najważniejsze abyś wiedział, jak dany symbol wypowiedzieć.
W nauce dźwięków pomogą ci tablice grające, które oprócz samego dźwięku podadzą przykładowy, prosty wyraz zawierający ten dźwięk. Klikasz na symbol i odsłuchujesz. Możesz skorzystać na przykład z:
Pronunciation chart na stronie wydawnictwa Oxford. Tutaj każdy symbol jest wpisany w zabawny obrazek reprezentujący przykładowy wyraz. Tego typu prezentacje wydawnictwo zastosowało w podręcznikach z serii English File.
Phonemic charts w wersji brytyjskiej i amerykańskiej na stronie wydawnictwa Macmillan.
Na YouTubie znajdziesz też wiele klipów wideo nauczycieli języka angielskiego, native speakerów i nie tylko, którzy demonstrują poszczególne dźwięki i symbole. Wystarczy wpisać „alfabet fonetyczny” „phonemic alphabet” „angielska wymowa” czy „English pronunciation”.
A nie wystarczy napisać wymowy angielskiej po polsku?
Jak już wspomniałam, dźwięki w języku angielskim i polskim różnią się między sobą. Czy nie zastanowiło cię dlaczego Brytyjczyk czy Amerykanin mówiący po polsku brzmi jakoś śmiesznie, mimo że mówi poprawnie? To właśnie dlatego, że jego dźwięki są inne, niż polskie.
Zapewne wiesz (mam nadzieję!), że wyraz man ma nieregularną liczbę mnogą – men. Oba wyrazy różnią się jednak nie tylko jedną literą w zapisie. Mają inną wymowę. Jak zapiszesz tę różnicę przy użyciu polskich liter?
Zadanie specjalne
Na koniec zadanie specjalne – popatrz jeszcze raz na listę popularnych błędów, którą umieściłam na początku. Czy ty dobrze wymawiasz te wyrazy? Sprawdź w słowniku i daj znać w komentarzu ile z tych słów udało ci się wymówić poprawnie przed sprawdzeniem, które wyrazy zaskoczyły cię wymową?
Jeśli uważasz, że ten artykuł może przydać się któremuś z twoich znajomych, podziel się nim używając przycisków poniżej.
Jeśli chcesz coś dodać od siebie albo podyskutować, napisz w komentarzu.
Jedyna skuteczna nauczycielka języka angielskiego jaką spotkałam na swojej drodze w poznawaniu tajników tego języka. Nie należę do łatwych i sumiennych uczniów a Pani Katarzyna radzi sobie ze mną bardzo dobrze i co najważniejsze skutecznie. To jedyny nauczyciel, który potrafił mi pomóc w nauce języka angielskiego. Kiedy na początku nauki określiłam cel do którego chcę dotrzeć , teraz stawiam sobie kolejne wyższe poprzeczki i wierzę że z pomocą Pani Katarzyny na pewno je osiągnę. Ponadto każda lekcja jest dla mnie prawdziwą przyjemnością i przygodą intelektualną. Język angielski jest w mojej pracy niezbędny, muszę się posługiwać nim niemalże codziennie. Zaczynam odczuwać coraz większą satysfakcje z posługiwania się nim. Dziękuję Pani Kasiu.
Bardzo mi miło 🙂 Dziękuję i do zobaczenia na kolejnej lekcji!
Tak ? To napisz kiedy dwa „o” wymawia się jako „u” a kiedy jako „ooo” ?
Już wyjaśniam 🙂 Dwa „o” w angielskim nie wymawia się ani jak polskie „u”, ani jak „ooo”. W modelowej odmianie brytyjskiej i amerykańskiej są trzy możliwości:
1) /uː/ jak w wyrazie food – To długi dźwięk zbliżony do polskiego „u” ale w polskim nie mamy długich i krótkich dźwięków więc trzeba popracować, żeby dobrze wybrzmiało.
2) /ʊ/ jak w wyrazie good – Ten dźwięk jest krótki, czyli musimy wyprodukować takie króciutkie polskie „u”.
3) /ʌ/ – jak w wyrazie blood – Jest to krótki dźwięk „a”.
Trudność polega na tym, że w języku polskim dźwięki są tej samej długości. Dlatego musimy oswoić się i popracować nad różnicą między długimi a krótkimi dźwiękami. Najlepiej uczyć się słówek na głos, pomagając sobie IPA i nagraniami dźwiękowymi.