Uczyć się na pamięć czy naturalnie chłonąć język obcy?

Chcesz opanować język obcy i zadajesz sobie pytanie, czy trzeba uczyć się na pamięć słówek, regułek gramatycznych i wyrażeń. A może wystarczy zrozumieć pewne zależności albo naturalnie wchłonąć? Zobacz, co należy zapamiętać a czego nie wkuwać, a także co pomaga w zapamiętywaniu.

Czy języka obcego uczyć się na pamięć, czy chłonąć?

Większość osób ma bardziej lub mniej skuteczny sposób na naukę języka obcego. Pewien procent uczniów wychodzi z założenia, że należy wszystko wkuć na pamięć. Biorą więc listy tysiąca najpopularniejszych słów, albo gotowe zestawy w aplikacji i powtarzają. Starają się też zapamiętać regułki z książek do gramatyki i wałkują ćwiczenia.

Zupełne przeciwieństwo stanowią uczniowie, którzy próbują w ogóle nie uczyć się niczego na pamięć. Wychodzą z założenia, że poprzez otaczanie się i ciągły kontakt z językiem, wszystko wchłoną naturalnie. Po prostu, wielokrotnie widząc lub słysząc pewne rzeczy, zapamiętujesz je. Jeszcze inni chcą rozpracować język systemowo, zrozumieć zależności, poznać skąd biorą się pewne słowa i zwroty.

Które podejście najlepiej się sprawdza? Może to dziwne porównanie, ale nauka języka ma wiele wspólnego ze stosowaniem diety. Obie rzeczy wymagają dobrego planu, determinacji, samodyscypliny i regularności. Zarówno nauka języka, jak i dieta najlepiej wychodzi, kiedy jest zbilansowana. Wszystkiego po trochu.

Dlaczego naturalne chłonięcie języka nie wystarcza?

Zacznę od naturalnej akwizycji języka obcego, inaczej nazywanej wchłanianiem języka czy nauką przez zanurzenie językowe. Ten sposób cieszy się popularnością już od kilku dekad. Jednak opieranie się tylko na akwizycji nie przynosi oczekiwanych efektów. Przykładów dostarczają nie tylko profesjonalne badania ale też zwykła obserwacja.

Osoby uczące się tą metodą mówią swobodnie i z reguły mają dobrą wymowę, jednak robią sporo błędów. Ponieważ nie zajmują się teorią a do wszystkiego dochodzą poprzez odkrywanie, czasem wyciągają błędne wnioski. Dosyć często gubią elementy wyrażeń i struktur a także przekręcają utarte frazy.

Obecnie najbardziej znana jest pewna językowa influencerka, dziewczyna ze wschodniej Europy, która wyjechała do pracy do USA. Podłapała amerykański akcent i brzmi nieźle dlatego jej kanały cieszą się popularnością. Jednak jej filmiki są mocno krytykowane przez native speakerów ponieważ w tych prezentacjach roi się od błędów, włącznie ze złą wymową pojedynczych wyrazów.

Podobnie amerykański aktor Timothée Chalame, którego ojciec jest Francuzem. Jako dziecko Timothée spędzał często wakacje u babci we Francji, miał tam kolegów i podłapał sporo języka. Ma dobrą wymowę i zna dużo kolokwializmów ale jednocześnie notorycznie myli końcówki, przyimki czy rodzajniki, w sumie podstawowe elementy języka.

Ja też uczyłam osoby, które mieszkały w UK. Jedna z nich nawet 10 lat. Trudno było „odkręcić” to, co sobie nieprawidłowo poskładały, na przykład „I’m going to work every day, bo się kontynuuje” albo „I been on holiday last week, nie wiem czemu tak a nie inaczej i żadnego I’ve nie słyszę”.

Dlatego, otaczanie się językiem, jako jeden z elementów nauki, to wręcz obowiązkowa rzecz. Bez tego będziesz ciągle robić błędy pod wpływem ojczystego języka, nie poprawisz wymowy, nie poznasz tak wielu wyrażeń. Jednak poprzestanie tylko na otaczaniu, to za mało.

Jakich rzeczy w języku obcym uczyć się na pamięć?

Wróćmy do kwestii nauki na pamięć. Na początku artykułu stwierdziłam, że wkuwanie wszystkiego nie jest dobrym pomysłem. Powiedzmy sobie jednak szczerze, wiele rzeczy trzeba zapamiętać. Przede wszystkim słówka i wyrażenia. Zamiast pojedynczych słów ucz się jednak całych kolokacji, czyli wyrazów, które często występują razem np. „jechać nad morze”, „siedzieć przy stole”.

Zapamiętuj utarte wyrażenia, idiomy, powiedzonka i przysłowia. W ich przypadku nie można sobie dowolnie zmieniać wyrazów i mówić „po swojemu”. Nie możesz też tłumaczyć idiomów czy utartych wyrażeń bezpośrednio z polskiego na język obcy. Takie próby są najczęstszym tematem memów i dowcipów językowych („thank you from the mountain” – jako dziękuję z góry czy „it comes also about my work” – chodzi też o moją pracę)

Warto też uczyć się na pamięć zwrotów, zwłaszcza tych popularnych, przydatnych w języku codziennym lub w pracy. Dzięki temu nie tylko będziesz mówić płynnie, „z automatu”, ale też poprawnie. Zapamiętuj zarówno proste rzeczy, jak „Co słychać?”, „Która godzina?”, jak też i bardziej złożone „Przepraszam, przerwałem ci, mów dalej” albo „W odpowiedzi na zapytanie dotyczące naszej oferty z przyjemnością pragnę poinformować że…”

Wreszcie polecam zapamiętanie po dwa – trzy przykłady na poszczególne konstrukcje gramatyczne. Stworzysz sobie w pamięci swoistą bazę modeli gramatycznych. Posłużą do przypomnienia struktur gramatycznych, jeśli się zagubisz. Będą też gotowym wzorem, w którym jedynie wymienisz pewne elementy, żeby stworzyć własne zdanie. Na przykład modelowe zdanie „I’ve never eaten sushi” można przekształcić na „I’ve never eaten snails”, „She’s never visited Cracow”, „We’ve never seen that film”.

Co w nauce języka obcego lepiej zrozumieć, niż wkuwać?

Była mowa o chłonięciu języka a także o uczeniu się na pamięć, ale czy jest coś, co można zrozumieć? Tak i to nawet sporo rzeczy, chociaż część z nich klaruje się dopiero po pewnym czasie obcowania z językiem obcym. Z całą pewnością lepiej wgłębić się i zrozumieć zależności gramatyczne, niż uczyć się gramatycznych regułek na pamięć.

Pomocna będzie też wiedza o tym, jak tworzy się słowa, jakie zadanie mają i co znaczą przyrostki lub przedrostki dodawane do podstawy. Zrozumienie struktury zdań pomoże tworzyć poprawne wypowiedzi. W wielu językach bardzo duże znaczenia ma też poznanie i zrozumienie kultury danego kraju, mentalności mieszkańców, obyczajów.

Nie każdy, kto uczy się języka musi od razu studiować filologię albo wgłębiać się w historię niuansów językowych. Wielu rzeczy nie da się wytłumaczyć logicznie i nie zawsze można dotrzeć do ich historycznych początków. Każdy język ma swoje wyjątki od reguły, które trzeba zapamiętać. Dlatego osoby, które próbują wszystko brać na rozum, dochodzą do wniosku, że ten czy inny język jest nielogiczny i nie sposób się go nauczyć.

Zobacz też:

• Jak najlepiej uczyć się gramatyki angielskiej
• Czym jest talent do nauki języków?

Co może pomóc w zapamiętywaniu rzeczy w języku obcym?

Jak już wspomniałam wcześniej, ucząc się języka obcego część rzeczy można przyswoić naturalnie poprzez obcowanie z językiem. Da się też pewne elementy przeanalizować i zrozumieć. Sporo materiału trzeba będzie jednak po prostu zapamiętać. Na szczęście są różne sposoby i narzędzia, które to ułatwiają.

Daruj sobie jednak zrobione przez kogoś listy słów czy zestawy fiszek. Owszem zapamiętasz takie wyrazy. Ludzie biorący udział w badaniach nad pamięcią zapamiętują podane przez badaczy ciągi liczbowe, literowe lub wymyślone wyrazy. To da się zrobić. Nie utrzymasz jednak takiej wiedzy zbyt długo w pamięci.

Najlepszą rzeczą pomagającą w zapamiętaniu jest kontekst, czyli tekst, wypowiedź, sytuacja w jakiej pojawił się element języka. W kontekście widzisz jak dana rzecz została użyta, jak współistnieje z innymi elementami. Nawet jeśli wyciągniesz z kontekstu ten konkretny element (słówko, zwrot, strukturę gramatyczną) będziesz pamiętać długo skąd pochodzi. W drugą stronę, jeśli zapomnisz słówko, to kontekst pomoże ci przypomnieć.

Co do samej nauki na pamięć są rozmaite metody i narzędzia. Poniżej przesyłam kilka artykułów, w których bardziej szczegółowo je opisuję.

• Masz problem z zapamiętaniem słówek? Sprawdź te techniki.
• Fiszki – proste narzędzie w nauce języka angielskiego
• Jak uczyć się słówek i systematyczności jednym prostym sposobem.
• Najlepsza aplikacja do nauki słówek – jak ją wybrać?

Jakie jeszcze korzyści daje nauka na pamięć?

Uczenie na pamięć kojarzy się z wkuwaniem, a to z czymś nudnym i żmudnym. Jednak nie musi takie być. Możesz mieć sporo zabawy pomagając sobie w zapamiętywaniu technikami mnemonicznymi, obrazkami, mapami pamięci czy schematami. Do tego rozwijasz kreatywność!

Zobacz:

• Mapy pamięci, diagramy, infografika pomogą nauczyć się języka nie tylko wzrokowcom
• Czy pisanie odręczne pomaga w nauce języka obcego?
• Co robić, żeby lepiej pamiętać słówka w języku obcym?

Ćwiczenie pamięci bardzo dobrze wpływa na nasz mózg. Pozwala lepiej koncentrować się na pracy, chłonąć informacje i zachowywać więcej informacji. Umożliwia też lepsze rozwiązywanie problemów. Badanie naukowe pokazują, że osoby, które znają więcej niż jeden język, w późniejszym wieku dłużej zachowują jasność umysłu i później zapadają na demencję.

W dzisiejszym świecie mamy coraz mniej okazji do gimnastykowania mózgu. Przypomnienia, powiadomienia i automatyczne działania zwalniają nas z pamiętania o terminach czy wydarzeniach. Ogromną część informacji gromadzimy poprzez urządzenia na przykład zamiast zapamiętać cenę, robimy w sklepie zdjęcie. Jak mówi angielksie powiedzionko „if you don’t use it, you lose it” – czyli jeśli czegoś nie używasz, tracisz to. Watro zatem ruszyć głową.