Uczysz się języka angielskiego już jakiś czas ale nie widzisz imponujących efektów? Czasami diabeł tkwi w szczegółach, a drobne zmiany w organizacji nauki potrafią przynieść zaskakujące rezultaty. Zobacz, co warto zmienić.
Od kilkunastu lat uczę dorosłych języka angielskiego i szczerze mówiąc ciągle zaskakuje mnie, jak wiele osób nie potrafi zorganizować sobie nauki. Tym czasem to właśnie organizacyjny bałagan sprawia, że nauka trwa latami i nadal nie widać znaczących efektów. Obserwując swoich uczniów zauważyłam, że pewne zachowania skutkują sukcesami w nauce, a inne przysparzają tylko problemów. W tym artykule dzielę się wnioskami z tej obserwacji pokazując, jak lepiej zorganizować sobie naukę.
Przygotowanie to połowa sukcesu więc sprzątnij warsztat
Wyobraź sobie, że chcesz powiesić obrazek na ścianie. Idziesz do piwnicy gdzie masz swój warsztat. Jeśli panuje w nim porządek, to bierzesz młotek, gwoździe, miarkę, ołówek stolarski żeby zaznaczyć miejsce na ścianie i drabinkę. Wracasz do mieszkania, odmierzasz odpowiednie miejsce, wbijasz gwóźdź, wieszasz obrazek. 10 – 15 minut i po sprawie.
Jeśli jednak w twoim warsztacie panuje bałagan, to najpierw szukasz młotka, potem odpowiednich gwoździ, później musisz przerzucić część gratów, którymi zastawiona jest drabinka, miarki i ołówka nie można znaleźć, więc powiesisz na oko. Tyle czasu zeszło na szukanie i wyciąganie rzeczy, w dodatku złości cię, że nie ma miarki ani ołówka i już ci się nie chce wieszać obrazka. I tak jest za każdym razem, kiedy masz coś zrobić.
Jeśli chcesz uczyć się szybciej i mieć lepsze efekty, to proponuję ci „posprzątać swój warsztat”, czyli wprowadzić kilka organizacyjnych zmian opisanych poniżej. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że niektóre z nich zajmują za dużo czasu. W rzeczywistości organizując w ten sposób rzeczy zdecydowanie skrócisz czas potrzebny na nauczenie się danej partii materiału. Zupełnie tak, jak poświęcenie kilku godzin na uporządkowanie warsztatu oszczędza czas na prace w domu.
Rób własne notatki, dzięki temu nauczysz się szybciej
Robienie własnych notatek i zapisywanie swoimi słowami w najlepszy dla siebie sposób, to jedna z najczęściej polecanych metod przyspieszających naukę. Jednak mnóstwo osób tego nie robi. Czy ty też korzystasz z gotowych materiałów – książek z bankami słów i zestawieniami gramatyki, pdf-ów, wydruków, gotowych list słów, zestawień, aplikacji z gotowymi zestawami? Te gotowce są wygodne, czasem wystarczy tylko coś dopisać na marginesie. Niestety nauka bezpośrednio z nich nie jest zbyt efektywna. W trakcie powtórek szukasz ważnych rzeczy między obrazkami, pytaniami do słuchanek, wypełnionymi quizami i ćwiczeniami w książce, nie mówiąc już o stertach wydruków, czy zapisanych na dysku plikach w których można się pogubić.
Nie chodzi jednak o samo przepisywanie. Dobre notatki są syntezą tego, co wyciągniesz po przeanalizowaniu treści, na przykład poznając reguły gramatyczne lub zasady wymowy. Wracając do takich notatek odtwarzasz swój proces odkrywania zasad i jedynie utrwalasz wiedzę. Słowem uczysz się szybciej i na dłużej pamiętasz. Również słownictwo zapamiętasz lepiej, jeśli zapiszesz je tak, jak ci jest najwygodniej, organizując w kategorie według własnych, a nie narzuconych, kryteriów.
Pamiętaj, żeby robić notatki porządnie bo to będzie twoja baza do powtórek. Na moich lekcjach zdarzyło się, że gdy uczeń czegoś nie pamiętał prosiłam, aby zajrzał do swoich notatek. Takie sprawdzanie to też nauka i z zdecydowanie lepsze rozwiązanie niż podpowiedź nauczyciela. Niestety często okazywało się, że uczeń nie może najpierw znaleźć gdzie to zapisał a potem nie potrafi siebie rozczytać albo dojść o co mu chodziło.
Od razu zapisuj słówka w odpowiednim miejscu
Czy masz wystarczająco czasu na naukę języka? Przypuszczam, że jak większość osób cierpisz na jego niedobór. Dlatego usprawnij sobie naukę od razu notując słówka, zwroty, przykłady i wszelkie potrzebne informacje w odpowiednim miejscu. Przez odpowiednie miejsce rozumiem aplikację, która pomoże ci w powtórkach albo notes, jeśli chcesz ograniczyć kontakt z ekranami. Polecam jeden grubszy notes, w którym zmieścisz sporo materiału.
Nie pisz po książce czy wydrukach z myślą, że później to ładnie to sobie przepiszesz. W 9 na 10 przypadków nie znajdziesz czasu na przepisywanie. Jeśli w trakcie nauki, na przykład podczas lekcji, nie dajesz rady robić porządnych notatek, zapisz to, co najważniejsze. Później, przy powtórce materiału możesz to poprawić i uzupełnić. To będzie już tylko połowa pracy.
Ja uczę się z aplikacją Anki i zeszytem. W aplikacji mam talie fiszek podzielone na różne kategorie i od razu staram się wpisywać słówka w odpowiedniej grupie. Zmiana kategorii w Anki jest bardzo prosta i można to zrobić z poziomu fiszki. Czasami zdarza mi się, że przy powtórce przesuwam fiszkę do innej kategorii albo coś dopisuję, czy poprawiam, ale to już drobiazgi. W zeszycie notuję informacje dotyczące głównie gramatyki i robię zadania pisemne.
Notuj zdania i wyrażenia, nie pojedyncze słowa
Pojedyncze słowa trudno zapamiętać, dlatego notuj je w wyrażeniach, kolokacjach a nawet całych zdaniach. W miarę łatwo zapamiętać rzeczowniki proste oznaczające konkretne rzeczy z otoczenia, takie jak stół, długopis czy samochód. Gorzej z rzeczownikami złożonymi (np. maszyna do szycia) albo abstrakcyjnymi (równość, piękno, porażka). Czasowniki już przysparzają więcej problemów, zwłaszcza gdy są nieregularne, a jeszcze trudniej zapamiętać przymiotniki i przysłówki. Ponadto trzeba wiedzieć jak ich użyć w zdaniu.
Ucząc się na wyrażeniach i całych zdaniach zapamiętujesz słowa w konkretnym kontekście, czyli będziesz wiedzieć w jakiej sytuacji można użyć danego słowa. Nauczysz się związków wyrazowych i utartych wyrażeń (np. „Ale ten czas leci!” a nie „Ale ten czas frunie!”). Powtarzając całe zdania będziesz utrwalać struktury gramatyczne oraz specyficzny dla języka szyk wyrazów. Dzięki temu będziesz lepiej mówić, pisać i rozumieć.
Najlepiej pamiętasz przykłady, które w jakiś sposób ciebie dotyczą. Dlatego poleca się zapisywanie nowych słów w samodzielnie stworzonych przykładach. Wiem, że wielu osobom to bardzo pomaga, ale ja tak się nie uczę języków. Strasznie dużo czasu zajmuje mi wymyślenie sensownych przykładów, dlatego mam potem do nich negatywny stosunek. Nie jestem też pewna, czy moje zdanie jest poprawne i naturalne. Dlatego wolę wypisywać zdania z kontekstu, z którym miałam kontakt – z podręcznika, z filmu / serialu / programu TV, który oglądałam, czy artykułu albo książki, którą czytam.
Zapisuj informacje i przykłady gramatyczne
Wiele osób twierdzi, że ma problem z gramatyką. Nie wiedzą jak jej się uczyć i przede wszystkim jak stosować. W rezultacie powtórka gramatyki to jedynie wykonanie mnóstwa ćwiczeń. Jednocześnie mało kto robi własne notatki z gramatyki. Oczywiście w podręcznikach i kompendiach znajdziesz piękne tabele z czasami i strukturami ale, jak wspominałam wyżej, nie chodzi o to aby je przepisywać.
Kiedy poznajesz i analizujesz zagadnienie gramatyczne przychodzi taki moment, w którym stwierdzasz „acha, wiem o co chodzi”. Zapisz we własnym notesie (może być notatnik elektroniczny) swoimi słowami to, co udało ci się odkryć. Samo w sobie jest to nauką, a ta wiedza zostanie z tobą dłużej i łatwiej ci będzie ją odtworzyć, niż informacje w podręczniku, które za każdym razem będziesz analizować od początku.
Pamiętaj o tym, żeby notować jasno i czytelnie. Możesz zapisać regułę po swojemu, rozrysować w formie mapy pamięciowej czy infografiki, zaznaczyć pewne elementy różnymi kolorami, dodać własne symbole. Ważne, żeby dobrze ci się z tym pracowało. Wypisuj dużo przykładów ilustrujących struktury gramatyczne. To przykłady najlepiej pokażą ci użycie gramatyki. Jeśli będziesz do nich zaglądać często, zapamiętasz je i będziesz wykorzystywać jako model do tworzenia innych wypowiedzi opartych na danej strukturze.
Zobacz też:
Nie zapominaj o wymowie angielskiej
Dobra organizacja nauki języka angielskiego nie może pominąć organizacji materiałów do ćwiczenia wymowy. Zapisuj pliki audio w odpowiednich folderach na swoim urządzeniu. Możesz też stworzyć listy odtwarzania w aplikacji do odtwarzania audio/wideo. Dodawaj do ulubionych zakładek przeglądarki internetowej strony z ciekawymi zasobami do ćwiczenia wymowy tak, żeby nie tracić czasu na ich ponowne szukanie. Subskrybuj użyteczne kanały YouTube i podkasty.
Zapisuj informacje dotyczące wymowy angielskiej, nie tylko znaki fonetyczne dla nowych słów ale też zasady, na przykład dotyczące łączenia wyrazów w szybkiej mowie, akcentowania ważnych informacji, niemych liter, niemych sylab itd. Notuj zasady dotyczące intonacji albo rysuj linie i strzałki ilustrujące intonację. Mało kto z nas ma świetny, muzyczny słuch, żeby wychwycić różne niuanse, jednak zaczniesz je dostrzegać, jeśli będziesz o nich wiedzieć w teorii.
Powtarzaj słówka w wyrażeniach i zdaniach na głos jednocześnie ćwicząc wymowę i intonację. Zrób sobie takie „paczki” do nauki, na przykład zdania z nowymi słówkami i gramatyką z zapisem fonetycznym trudnych wyrazów oraz z oznaczeniami które wyrazy się połączą, które mają słabe formy i jaka jest intonacja. Od razu będziesz się uczyć kilku rzeczy na raz.
Organizuj informacje, żeby łatwo je było znaleźć
Nie można mówić o dobrej organizacji nauki, jeśli nie sposób niczego znaleźć we własnych notatkach. Dlatego warto wprowadzić system kategoryzowania, czy kodowania informacji. Jest to proste w aplikacjach takich jak Anki, służącej do powtórek, czy elektronicznych notesach jak Evernote, OneNote albo Notion. Po prostu tworzysz foldery, zestawy, notesy i nadajesz odpowiednie tagi notatkom. Aplikacje te mają też wbudowane pomocne wyszukiwarki.
Jeśli jednak pracujesz z papierowym notesem, to musisz znaleźć sposób na łatwe odnajdywanie w nim potrzebnych informacji. Możesz do tego użyć kodowania kolorami. Każde z zagadnień, takich jak nowe słownictwo, gramatyka, wymowa, wyróżniaj innym kolorem markera. Na przykład, jeśli potrzebujesz wrócić do jakiejś rzeczy z gramatyki, to szukasz tekstu, w którym elementy są zaznaczane na żółto. Takie oznaczanie kolorami sprawdziło się u mnie lepiej, niż dzielenie materiału na kilka zeszytów czy dzielenie notesu na kilka części, każda do czego innego.
Uporządkuj zasoby i narzędzia pomocne w nauce
Jest kilka rzeczy, które warto mieć „pod ręką” w czasie nauki czy powtórek języka. Są to słownik angielsko-polski / polsko-angielski, do sprawdzania słów, pisowni, wymowy (na przykład https://www.diki.pl/) słownik angielsko-angielski, zwłaszcza na wyższych poziomach (na przykład https://dictionary.cambridge.org/), na wyższym poziomie przyda się też baza synonimów jak https://www.synonyms.com/ Przyda się też aplikacja z interaktywnym zestawieniem symboli fonetycznych.
Jeśli już o aplikacjach mowa, to moim zdaniem można mieć najwyżej 2-3 aplikacje do nauki. Nie sposób pracować z większą ilością apek, bo człowiek gubi się, kiedy, czego i z jaką aplikacją powinien się teraz uczyć. To przytłacza, podobnie jak ilość zgromadzonych materiałów. Dlatego co jakiś czas warto przeglądać zasoby, sprzedać stare książki z niższych poziomów, wyrzucić stare wydruki, usunąć z dysku pliki, z których się już nie korzysta. Dzięki temu zamiast ciągle grzebać w starociach od razu przejdziesz do tego, co potrzebne.
Na koniec jeszcze ciekawostka znaleziona w artykule popularno-naukowym. Pewne badania wykazały, że osoba pracująca przy posprzątanym biurku jest bardziej efektywna, natomiast panujący na biurku bałagan nie tylko przeszkadza w pracy, ale zniechęca do niej a nawet może przyczynić się do nastrojów depresyjnych. Myślę, że podobnie jest z nauką języka. O wile łatwiej zabrać się za nią jeśli masz uporządkowane i przygotowane odpowiednie narzędzia i materiały. Zgadzasz się?
Czy ten artykuł był przydatny? Może masz jakieś uwagi, albo chcesz coś dodać? Zapraszam do komentowania poniżej.
