Jak można samodzielnie nauczyć się języka obcego?

Myślisz o tym, żeby uczyć się języka obcego na własną rękę? Zastanawiasz się, czy to w ogóle możliwe. Same dobre chęci i zapał nie wystarczą. Zobacz, co jest do tego konieczne i jak można samodzielnie nauczyć się języka obcego.

Artykuł był aktualizowany w czerwcu 2025 – poprawiona treść, tytuł, nagłówki, aktualizowane informacje

Czy w ogóle można samemu nauczyć się języka obcego?

Teoretycznie samodzielne opanowanie języka obcego jest możliwe a jednocześnie jest niewiele osób, którym się to udało. Nie mówię o poznaniu kilku podstawowych zwrotów w języku obcym. Nauczyć się języka, to dla mnie dojść do poziomu płynnego posługiwania się nim w różnych sytuacjach. Samouków, którzy faktycznie nauczyli się zupełnie sami języka obcego wcale nie jest tak dużo. Za to biznes edukacyjny przeżywa prawdziwy boom a szkoły językowe i szkolenia zarabiają niezłe pieniądze.

Oczywiście, to nie znaczy, że się nie da. Dzisiaj jest nawet łatwiej uczyć się samodzielnie, niż jeszcze kilka lat temu. Jednak nie wystarczy dużo zapału i wiara, że mi się uda. W Internecie znajdziesz porady, że wszystko ci wyjdzie, jeśli tylko będziesz pozytywnie myśleć i wizualizować sukces. Pozytywne nastawienie jest oczywiście bardzo ważne ale jednak to za mało aby przejść przez cały proces nauki. Tutaj potrzebne jest kilka elementów, o których piszę poniżej.

Co jest konieczne, żeby samemu nauczyć się języka?

Aby twoja samodzielna nauka języka nie skończyła się na skrolowaniu mediów społecznościowych i oglądaniu seriali, z których rozumiesz piąte przez dziesiąte, muszą zaistnieć:

• Motywacja
• Jasny cel, wizja i plan
• Dobra organizacja czasu
• Samodyscyplina
• Wytrwałość
• Wyobraźnia i pomysłowość

Krótko wyjaśnię na czym każda z tych rzeczy polega i dlaczego są tak ważne w samodzielnej nauce. W tekście znajdziesz też odnośniki do artykułów, które szerzej omawiają niektóre zagadnienia.

Motywacja to paliwo w samodzielnej nauce

Jedną z najważniejszych rzeczy w samodzielnej nauce języka jest motywacja. Można ją porównać do paliwa, bo bez niej nawet nie wystartujesz. Znajdziesz ją odpowiadając na pytanie po co uczysz się języka obcego. Najsilniej motywują nas rzeczy związane z naszymi marzeniami, pasjami i zainteresowaniami. Najlepsze rezultaty osiągają osoby, które interesują się danym krajem i dlatego mają styczność z językiem na wielu różnych obszarach, od kultury, czy pop kultury po podróże i bezpośrednie kontakty z mieszkańcami kraju.

Silnie zmotywowane są również osoby, których ambicją jest uzyskiwanie najlepszych wyników, zdobywanie certyfikatów i dyplomów. Słabsza motywacja wiąże się z karierą i pracą, ponieważ często jest ona czynnikiem zewnętrznym – znajomość języków obcych jest po prostu jednym z wymogów rynku, niekoniecznie wynika z wewnętrznej potrzeby. Chyba że, mieszkasz, pracujesz, czy studiujesz w innym kraju.

Zobacz też: Jak znaleźć i utrzymać motywację do nauki języka?

Jasny cel, wizja i plan – bez tego nie nauczysz się samodzielnie języka

Jeśli nie masz konkretnego celu oraz dobrego planu nauki, nic ci z tego nie wyjdzie. Niestety wiele osób zupełnie ignoruje te elementy i w efekcie miota się między różnymi materiałami, pomysłami, narzędziami do nauki, tracąc czas i niewiele osiągając. Z drugiej strony, jak pokazuje moje kilkunastoletnie doświadczenie lektorki języka angielskiego, ludzie mają spory problem z określeniem swoich celów. Z reguły są to ogólniki jak „chcę lepiej mówić”, „chcę przełamać barierę”, „chcę płynnie się posługiwać”.

Również z planowaniem jest spory problem. Snucie nierealistycznych planów jest na porządku dziennym. Ile razy słyszałam na mojej pierwszej lekcji obietnice uczenia się codziennie godzinę. Kiedy jednak dopytuję, co będzie przez tę godzinę robić, to większość nie ma pewności, może coś poczyta, może coś obejrzy. Szczerze mówiąc, planowanie nauki jest chyba najtrudniejszą rzeczą w tym całym przedsięwzięciu.

Zastanów się, po co uczysz się języka i co chcesz w tym języku robić. Z tego wyłoni się twój cel. Nie rób nierealnych założeń, na przykład że dojdziesz w pół roku do wysokiego poziomu. To najprostsza droga do porażki. Wytycz sobie ścieżkę złożoną z drobniejszych celów i cyklicznie weryfikuj swoje postępy. To będzie twój plan. Dopasuj materiały i narzędzia do swoich celów i tego, jak lubisz się uczyć.

Może ci się też przyda:

• Jak stawiać cele w nauce języka obcego
• Jak dobrze zaplanować naukę języka obcego

Dobra organizacja czasu

W samodzielnej nauce języka obcego niesamowicie ważna jest dobra organizacja czasu. Możesz, wyznaczyć sobie określoną godzinę na naukę w wybrane dni tygodnia. Dobre rezultaty przynosi też dawkowanie sobie nauki w mniejszych porcjach, za to codziennie. Najważniejsze aby się tego trzymać.

Zdobywana wiedza utrwali się tylko w wyniku systematycznej pracy. Podejmowane raz na jakiś czas zrywy, na przykład kilka godzin wkuwania w weekend, nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. Pamiętaj też, że ucząc się samodzielnie nie masz nikogo (czytaj: wymagającego nauczyciela) ani niczego (czytaj: szkoła, egzamin), nad głową. W takiej sytuacji łatwo sobie raz i drugi odpuścić. Niestety z reguły na tym się nie kończy i po jakimś czasie orientujesz się, że minął kolejny miesiąc bez nauki.

Zobacz też: Jak znaleźć czas na naukę języka – podejście niestandardowe

Samodyscyplina – na tym opiera się samodzielna nauka

Zanim nauka języka stanie się twoim codziennym nawykiem, zmobilizowanie się może być naprawdę trudne. Każdy dzień wypełniają obowiązki a w wolnych chwilach chciałoby się po prostu zrelaksować. Tym czasem trzeba usiąść do nauki. Stosowanie wobec siebie dyscypliny polega na tym, aby w pierwszej kolejności robić wszystkie ważne rzeczy, nawet jeśli nie masz akurat na nie ochoty.

Samodzielnie ucząc się języka obcego zyskujesz ogromną swobodę i niezależność. Łatwo to jednak zaprzepaścić, zasłaniając się różnymi wymówkami. Możesz też wpaść w pułapkę oszukiwania samego siebie. Twierdzisz, że się uczysz, a naprawdę przeglądasz głupie filmiki w mediach społecznościowych. Pamiętaj, że żeby się czegoś nauczyć, musisz uczyć się aktywnie, nie biernie konsumować treści.

Wytrwałość jest konieczna by samodzielnie nauczyć się języka

Jeśli naprawdę chcesz samodzielnie nauczyć się języka obcego, to musisz wypracować w sobie wytrwałość. Inaczej mówiąc, to cierpliwe kontynuowanie nauki pomimo chwilowych trudności. W drodze do opanowania języka obcego zdarzają się momenty zwątpienia. Na przykład czujesz, że mimo włożonego wysiłku, nie robisz wystarczających postępów. Możesz mieć wręcz wrażenie cofania się, bo pełno rzeczy uleciało z głowy.

Wytrwałość to po prostu nie poddawanie się. To nie jest łatwe. Czasem trzeba się przeorganizować, zacząć od innej strony, spróbować innych narzędzi czy metod. Mogą też się zdarzyć przerwy w nauce, na które nie masz wpływu, na przykład sprawy rodzinne, choroba, zmiany życiowe. Najważniejsze, żeby po tym wrócić do nauki. Pamiętaj jednak, że kiedy uczysz się samodzielnie zwyczajnie brakuje wsparcia. Może warto dołączyć do grup czy społeczności ludzi, którzy też uczą się samodzielnie.

Wyobraźnia i pomysłowość ożywi samodzielną naukę

Ważnymi rzeczami, z których może nie do końca zdajesz sobie sprawę, to wyobraźnia i pomysłowość. Te cechy pomagają urozmaicić i uprzyjemnić naukę. Im więcej masz pomysłów na naukę, tym ciekawsza ona się stanie. Jeśli żmudne powtarzanie słówek i regułek gramatycznych zmienisz w grę, zabawę, rozrywkę, kontakt z ludźmi, poznawanie kultury, historii, innego społeczeństwa, to będziesz zabierać się do nauki z przyjemnością. Wiadomo, że na przyjemne rzeczy zawsze jest czas.

Od twojej pomysłowości zależy, jak wykorzystasz dostępne zasoby, materiały i narzędzia. Na przykład, jak zaangażujesz w nauce najnowszą technologię. Wyobraźnia z kolei, pomoże ci ocenić, na ile twoje pomysły są użyteczne. Oglądanie seriali, chociaż bardzo przyjemne, nie pomoże ci rozwinąć języka potrzebnego na rozmowie kwalifikacyjnej. Lepiej przejrzeć obcojęzyczne blogi z poradami dotyczące rekrutacji.

Czy samodzielna nauka jest na pewno dla ciebie?

Na koniec, odpowiedz sobie na pytanie, czy samodzielna nauka to opcja dla ciebie. Czy znajdziesz w sobie cechy konieczne do zrealizowania tego pomysłu? Bo wszystko tu zależy od ciebie. Dzisiaj dzięki technologii możesz uczyć się bez nauczyciela, ćwiczyć rozmawiając z native speakerami, oglądać i czytać w oryginale. Odkrywanie samemu języka daje najlepsze efekty w nauce jednak wymaga dużo zaangażowania.

Ucząc się na własnych warunkach masz dużo swobody co do wyboru materiałów, narzędzi, czasu. Jeśli jednak masz problemy z dyscypliną i organizacją, łatwo możesz wpaść w pułapkę robienia tylko tego, co przyjemne i łatwe. Z kolei bez dobrego planu możesz w kółko kręcić się wokół tych samych zagadnień, ćwiczyć te same umiejętności, ograniczyć się do słownictwa z jednej tylko dziedziny.

Ja uczyłam się języków na kursach, z nauczycielami indywidualnie i samodzielnie. Traktuję naukę jak hobby, lubię to robić, ale czasami nie jest łatwo. A jak jest u ciebie? Masz za sobą doświadczenia z samodzielną nauką? Napisz w komentarzu!