Czego i jak słuchać, żeby lepiej rozumieć język obcy?

Czy masz problem ze zrozumieniem native speakerów? Chcesz lepiej rozumieć język obcy ale nie wiesz czego i jak słuchać, żeby przyniosło efekty? Zobacz kilka sposobów, które pomogą ci nie tylko lepiej rozumieć ale też poszerzyć słownictwo i poprawić wymowę.

Artykuł był aktualizowany w sierpniu 2024 – poprawki w tekście, dodatkowe informacje

Jak nieświadomie ćwiczyłam rozumienie ze słuchu

Na początek opowiem własną historię, dzięki której pokażę, że pomysły, którymi się dzielę przetestowałam na sobie. Uczę się japońskiego. Nie jest to prosty język, ale ponieważ interesuje mnie wiele rzeczy związanych z Japonią, uczę się go wytrwale. Co więcej, postanowiłam przystępować do egzaminów na certyfikaty potwierdzające znajomość japońskiego. Udało mi się już zdać trzy poziomy.

Na lekcjach z native speakerem robiliśmy głównie ćwiczenia gramatyczne, na słownictwo i na znaki (system pisania). Natomiast nigdy nie wykonywaliśmy żadnych ćwiczeń na rozumienie ze słuchu. Oczywiście rozmawiam z moim nauczycielem po japońsku, ale już dawno przyzwyczaiłam się do jego wymowy i sposobu mówienia. Poza tym zawsze powtórzy, czy powie w inny sposób to, czego nie zrozumiem.

Tym czasem na ostatnim egzaminie na certyfikat dostałam największą ilość punktów z części sprawdzającej rozumienie ze słuchu. Również, kiedy pojechałam do Japonii, nie miałam dużych problemów ze zrozumieniem co do mnie mówią. Mimo, że przemieszczałam się między regionami, których mieszkańcy używają różnych akcentów. Jak to wyjaśnić?

To nie tajemnica, codziennie oglądam i słucham różnych rzeczy po japońsku, od filmów i seriali, których jestem fanką, po programy telewizyjne i radiowe, do muzyki rozrywkowej. Zainteresowałam się nimi ze zwykłej ciekawości a potem już z rosnącą przyjemnością wsiąkłam w specyficzną, japońską rozrywkę. Do dziś codziennie na koniec dnia serwuję sobie relaks w postaci programów czy filmów i śmieję się, że japońskich celebrytów znam lepiej, niż polskich.

Pierwszy krok do żeby lepiej rozumieć – osłuchaj się z językiem

Dzisiaj w wielu przypadkach, na pewno w języku angielskim, można w prosty sposób osłuchiwać się z językiem. Wystarczy skorzystać z dobrodziejstw internetu. Wybierz temat, który cię interesuję i format jaki lubisz. Filmy, filmiki, rolki, reelsy, programy, reportaże, vlogi a także radio przez internet – jest tego masa!

Platformy streamingowe jak Netflix, Disney czy Max, oferują filmy, seriale i programy w różnych wersjach: oryginalnej, z lektorem, czy z napisami. Za przystępną opłatą możesz przebierać w katalogu światowych programów, filmów, koncertów, nagrań muzycznych itp. Słuchaj i oglądaj to, co cię ciekawi, wciągnie i będziesz do tego chętnie wracać.

Mój przypadek nie jest odosobniony. Czytam blogi poliglotów z całego świata i oni również podkreślają, że codzienny kontakt z językiem, którego się uczymy przynosi widoczne efekty. Nie musisz od razu wszystkiego słuchać w oryginale. Na początku możesz wspierać się polskimi napisami. Wtedy masz przyjemność z oglądania ale słuchasz języka. Tylko wyłącz polskiego lektora – bo takie oglądanie nic nie daje.

Dlaczego osłuchanie z językiem obcym jest tak ważne?

Już samo obcowanie na co dzień z językiem ogromnie dużo daje ponieważ słuchając uczysz się jego melodii, czyli intonacji, akcentowania, wymowy. Z czasem zaczynasz wyłapywać pojedyncze wyrazy, potem dłuższe wyrażenia i zwroty a także struktury gramatyczne. Słysząc pewne rzeczy wielokrotnie, zapamiętujesz je. Skoro usłyszysz coś setki razy, to nawet intuicyjnie będziesz wiedzieć że „tak się mówi”.

Na wyższych poziomach zaawansowania zwrócisz uwagę na akcenty, slang, różnice w wymowie, mowę potoczną, powiedzonka, czy nawet charakterystyczne dla danego języka dźwięki nie będące wyrazami ale stanowiące część wypowiedzi (np. u-hu, err, heee). Szybko je podchwycisz i będziesz bardzo naturalnie brzmieć. Przede wszystkim jednak przestaniesz narzekać, że native speakerzy mówią strasznie szybko i bełkotliwie, bo po prostu zaczniesz ich coraz lepiej rozumieć.

Jak ćwiczyć rozumienie ze słuchu z radiem i piosenkami?

Jak już wspomniałam, nawet bierne słuchanie i oglądanie przyniesie rezultaty. Możesz na przykład słuchać radia. Namawiając do słuchania obcojęzycznych radiostacji nie mam na myśli uważnego wsłuchiwania się w audycje radiowe, czy próby zrozumienia wszystkiego, co mówią prezenterzy. Wystarczy, od czasu do czasu, nastawisz którąś ze stacji, tak aby grała sobie w tle, podczas gdy robisz coś innego.

Radio jest bardzo dobre, ponieważ wiele rzeczy się powtarza: wiadomości, pogoda, konkursy. Znakomite są reklamy, bo taki krótki przekaz usłyszysz kilkanaście razy w ciągu dnia, więc na pewno zapamiętasz jakieś zwroty. Będziesz też słyszeć godziny, dni tygodnia, daty, nazwiska, nazwy artystów, fragmenty wiadomości i mnóstwo innych przydatnych rzeczy. To wszystko zupełnie bez wysiłku z twojej strony zapadnie w pamięć.

Uczącym się angielskiego polecam stronę, z której sama korzystam: radioplayer.co.uk Można za jej pomocą „nastawić” wiele różnych radiostacji brytyjskich.

Jeśli lubisz piosenki, to mogą stać się one fantastycznym źródłem słów, zwrotów a nawet przykładów użycia struktur gramatycznych. W internecie jest mnóstwo baz z tekstami piosenek, więc na pewno znajdziesz ulubione utwory. Słowa i wyrażenia znacznie łatwiej zapamiętać, gdy się rymują, a jeszcze lepiej kiedy jest do nich melodia. Dlatego czytaj teksty, ucz się ich na pamięć i śpiewaj ulubione kawałki.

 

Jak wykorzystać filmy i seriale by ćwiczyć rozumienie ze słuchu?

Jeśli chodzi o filmy, jak już wspomniałam, możesz je po prostu oglądać dla przyjemności z napisami. Mimo, że jest to bierny kontakt, już wyniesiesz coś z takiego obcowania z językiem. Jeśli jednak chcesz uzyskać lepsze efekty wyłącz napisy.

Możliwe, że zdarzy się wtedy coś, co mi się przytrafiło. Gdy oglądałam filmy z napisami, miałam wrażenie, że wszystko już rozumiem, ale kiedy napisy wyłączyłam, okazało się, że wychwytuję jedynie proste zwroty. Więcej domyślałam się z akcji na ekranie, niż rozumiałam co mówią.

Prawdopodobnie tobie też się coś takiego zdarzy. Możesz wówczas użyć filmu czy serialu do głębszej nauki. Raz obejrzysz odcinek bez napisów, próbując jak najwięcej zrozumieć ze słuchu. Drugi raz możesz obejrzeć z napisami polskimi, żeby sprawdzić, co udało ci się zrozumieć w oryginale. Możesz też obejrzeć z napisami angielskimi, sprawdzić nieznane słówka i wypisać ciekawe zwroty. W ten sposób poszerzysz słownictwo.

Pamiętaj jednak, że oglądając angielski film czy serial z angielskimi napisami nie ćwiczysz rozumienia ze słuchu. Ćwiczysz czytanie! Wszystko masz napisane na ekranie, więc nie musisz wysilać się, żeby cokolwiek rozumieć ze słuchu.

 

Czego jeszcze słuchać, żeby ćwiczyć rozumienie ze słuchu

Jeśli nie przepadasz za filmami i serialami, znajdziesz w sieci wiele programów dokumentalnych, lub wykładów, chociażby na bardzo popularnym serwisie TED. Tutaj też znajdziesz nagrania z napisami. W serwisie YouTube można włączyć automatyczne napisy w wybranym języku. Nie są one idealne, czasem zdarzają się pomyłki, ale mogą być pomocne.

Dużo można skorzystać oglądając wiadomości i prognozę pogody. Ponieważ te same informacje pojawiają się w naszych serwisach, będziesz wiedzieć o czym jest mowa i szybko domyślisz się znaczenia wielu słów. Usłyszysz też jak w obcym języku wymawiać pewne nazwy czy nazwiska. W wielu stacjach w czasie wiadomości na dole przewija się pasek ze skrótem najważniejszych wydarzeń. To jest też bardzo pomocne w wychwytywaniu nowych słówek.

Uczącym się angielskiego, zwłaszcza Business English polecam stronę agencji informacyjnej Reuter’s, na której w zakładce „video” są wiadomości w formie filmików a do tego skrypt nagrania.

Nie zapominaj o podcastach, tych przygotowanych specjalnie z myślą o uczących się języków, ale też tych, które po prostu cię interesują. Te swoiste audycje możemy subskrybować na telefonie i wielokrotnie odsłuchiwać. Często też masz w komplecie dodatkowe materiały, jak ćwiczenia na lepsze zrozumienie, lub artykuł wprowadzający w temat, dzięki którym możesz lepiej wykorzystać podcasty.

Obecnie mamy do dyspozycji wiele źródeł autentycznych materiałów audio i video, z których możemy korzystać dla przyjemności, jednocześnie podnosząc poziom naszej znajomości języka. Przypuszczam, że mogłam pominąć jakieś ciekawe źródła, więc jeśli takowe znacie, proszę o dopisek w komentarzu. Może też znacie inne, sprawdzone sposoby na wykorzystanie w nauce języków autentycznych materiałów audio i wideo?

Zobacz też Jak ćwiczyć rozumienie ze słuchu na niższym poziomie zaawansowania.