Masz wątpliwości na jakim poziomie językowym jesteś? Nie bardzo wiesz, co trzeba umieć na poziomie A2 a co na B2? Z nowego cyklu artykułów dowiesz się co to za oznaczenia, jakie mają wady, oraz jak sprawdzić, na jakim poziomie jest twój angielski.
Chociaż na co dzień posługujemy się oznaczeniami Europejskiego Opisu Kształcenia Językowego (CEFR) nie wszyscy wiedzą, co naprawdę kryje się za złożonym z liter i cyfr kodem. Ustalenie na jakim poziomie zna się język obcy też nastręcza sporo problemów. Kilka razy wspominałam na moim blogu, że osoby zgłaszające się na moje lekcje, z reguły zawyżają swój poziom. Rekordzista ustawił się o trzy poziomy ponad to, co faktycznie potrafił w języku angielskim zrobić.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, co kryją oznaczenia A2, B1, C2 itd. oraz lepiej ocenić swoją faktyczną znajomość języka, zapraszam do śledzenia tego cyklu. W tym artykule dowiesz się gdzie i dlaczego stosowany jest taki opis umiejętności językowych, jakie są jego wady oraz w jaki sposób można zweryfikować swój poziom znajomości języka.
Czym jest Europejski System Opisu Kształcenia Językowego?
Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (CEFR Common European Framework of Reference for Languages) to przyjęty przez Radę Europy system opisujący stopień znajomości języka obcego. Składa się z sześciu poziomów od A1 do C2 i stosuje się go w odniesieniu do wszystkich języków państw członkowskich Unii Europejskiej. Mało znany poza Europą, nie jest stosowany na przykład w odniesieniu do języków azjatyckich.
Od kilkunastu lat kody złożone z litery i cyfry współistnieją z używanymi wcześniej określeniami poziomów na przykład: początkujący, średniozaawansowany, biegły. System powstał aby ujednolicić określanie poziomów zaawansowania oraz wprowadzić takie same standardy dla różnych języków obcych. Inaczej mówiąc, niezależnie od języka osoba na danym poziomie powinna wykazać się takimi samymi umiejętnościami komunikacyjnymi.
Obecnie CEFR jest stosowany przez szkoły, urzędy, instytucje, czy firmy do określenia poziomu ucznia, studenta czy kandydata do pracy.
Dlaczego oznaczenie poziomu znajomości języka jest problematyczne?
Mimo, że stworzone przez Radę Europy oznaczenie poziomu znajomości języka jest powszechnie używane, wiele osób nie wie, co tak naprawdę na danym poziomie zaawansowania powinno się umieć. Kombinacja liter i cyfr jest faktycznie enigmatyczna. Często widzę, że ktoś określa swoją znajomość języka jako A2/B1. Dla mnie to brzmi, jakby ktoś powiedział, że ma 20/40 lat.
Określone przez Europejski Opis Kształcenia Językowego sześć poziomów znajomości języka obcego jest bardzo szerokich. Od jakiegoś czasu padają słowa krytyki, że poziomy są zbyt szerokie i powinny być rozbite na pośrednie etapy. Zupełnie inny poziom umiejętności językowych prezentuje osoba, która dopiero weszła na poziom A2 i osoba, która z niego wychodzi.
Wydawnictwa językowe zaczęły wydawać podręczniki podzielone na poziomy pośrednie oznaczone plusikiem A2+, B1+, B2+ czy C1+. Instytucje edukacyjne stosują własne skale punktowe znajomości języka, które wyraźnie pokazują postęp ucznia. Ma to zwiększyć motywację i lepiej odzwierciedla zakres zdobytej wiedzy.
Czy warto stosować oznaczenia Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego?
Skoro klasyfikacja Rady Europy ma wady, to czy w ogóle warto ją stosować? Moim zdaniem warto. Po pierwsze, jest dobrze znana i stanowi konkretne odniesienie, nawet jeśli jedynie w przybliżeniu informuje o umiejętnościach osoby. Określenie „na poziomie B2” daje lepsze wyobrażenie o tym, co dana osoba potrafi zrobić w języku obcym, niż trzy gwiazdki czy określenie „komunikatywna znajomość”.
Po drugie, materiały do nauki, egzaminy w szkole, egzaminy na certyfikaty, zajęcia na studiach itd. są dopasowane do poziomów CEFR. Dzięki temu wiemy, z czym będziemy sobie w stanie poradzić, a co może będzie zdecydowanie za trudne. Można też związać swój cel w nauce języka obcego z osiągnięciem konkretnego poziomu, co z resztą jest częstą praktyką.
Jak sprawdzić, na jakim jest się poziomie językowym?
Pozostaje jednak problem określenia, na jakim jest się obecnie poziomie. Niektórzy kierują się przerobionymi na danym poziomie podręcznikami. Niestety wykonanie wszystkich ćwiczeń z książki nie jest jednoznaczne ze zdobyciem umiejętności posługiwania się językiem w stopniu, w jakim zakładała dana książka.
Inni wychodzą z założenia, że szkoła, uczelnia czy kurs językowy wprowadziły ich na zakładany poziom. Problem z zajęciami prowadzonymi z grupą według konkretnego programu polega na tym, że nie ma miejsca i czasu na indywidualne problemy i braki. Dlatego w rzeczywistości poziom osób w tej samej klasie czy grupie nie jest taki sam.
Poza tym niektórzy uważają, że nauczą się czegoś z samego chodzenia na lekcje. Testy i egzaminy zdają na zasadzie „zakuj i zapomnij”. W rezultacie chociaż teoretycznie są na poziomie B2, czyli powinni swobodnie posługiwać się językiem, nie rozumieją native speakerów albo nie potrafią komunikować się w zwykłych sytuacjach.
Kolejnym sposobem na określenie poziomu językowego mogą być testy i egzaminy na certyfikaty. Jeśli egzamin zawiera kilka części sprawdzających czytanie, mówienie, pisanie, rozumienie ze słuchu, gramatykę, słownictwo, to szansa na uzyskanie dobrego obrazu umiejętności kandydata jest rzeczywiście wysoka. W przypadku testów wielokrotnego wyboru (odpowiedź a, b, c albo d), dużą rolę odgrywa szczęście. Można się łatwo wyćwiczyć w wypełnianiu tego typu.
Jak najlepiej ustalić na jakim jest się poziomie języka obcego?
W Internecie, chociażby w Wikipedii można znaleźć tabele z opisem, co osoba na danym poziomie językowym powinna umieć. Ta informacja jest jednak niezwykle ogólnikowa. Istnieją natomiast dokumenty z wytycznymi dotyczącymi określania wymaganych umiejętności oraz szczegółowymi deskryptorami poszczególnych poziomów. Korzystają z nich głównie instytucje edukacyjne, nauczyciele, twórcy materiałów.
Mając szczegółowy opis umiejętności, zakresu słownictwa, gramatyki na danym poziomie można oszacować swoją własną wiedzę. Dlatego postanowiłam przygotować ten cykl artykułów, w którym zaprezentuję każdy z sześciu poziomów według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Przygotowałam te wpisy w oparciu o informacje zawarte w wyżej wspomnianych dokumentach. Przeanalizowałam też wiele podręczników i korzystałam z własnych doświadczeń kilkunastoletniej pracy lektora języka angielskiego.
W kolejnych artykułach opiszę co osoba na danym poziomie powinna potrafić zrobić w języku angielski, jaką gramatykę trzeba umieć a jaka jest dopiero wprowadzana oraz jaki jest zakres słownictwa. Od ciebie zależy, czy poddasz te informacje obiektywnej autorefleksji i zestawisz swoją wiedzę z wymaganiami określonego poziomu. Kolejny artykuł z serii już wkrótce.
A czy ty uważasz, że poziomy zaproponowane przez Europejski System Opisu Kształcenia Językowego są użyteczne? Czy stosujesz je jako drogowskaz w swojej nauce? Podziel się w komentarzu.
